Proučavanje porekla imena je izuzetno zanimljiva grana istraživanja, no često i veoma zbunjujuća. Mi ne znamo kada su ljudi zapravo počeli jedni drugima da daju vlastita i lična imena, dok su imena sama mogla označavati mnoge različite stvari.
Stara imena su uglavnom deskriptivnog karaktera, a mnoga svedoče i o određenoj tradiciji, kulturi, religijskoj propadnosti i drugo.
Imenovanje je poseban dar, da tako kažemo, svojstven ljudskim bićima. Imenovanjem stvari, mi im dajemo specijalno značenje, poseban status, može se reći.
Lična imena imaju mnogostruku ulogu te u tom smislu i svako ima jedno ili više značenja, u zavisnosti od toga na koje se izvore oslanjamo.
Poreklo i značenje imena Jovan
Danas ćemo govoriti o muškom imenu Jovan, njegovom poreklu i značenju, kao i o poznatim ličnostima koje nose upravo ovo ime. Imena su moćna, jer ona čoveku daju dodatni opis, dodatnu moć, možemo čak i tako reći.
Znati i sami, kada nosite ime slavnog pretka ili neke figure koja izaziva divljenje i obožavanje, i vi sami se osećate nekeko važno i moćno.
Sa druge strane, vi možete proslaviti svoje ime, pa neka to bude u krugu vaših bliskih prijatelje ili na nekom drugom planu. Imena su važna i svako ime sa sobom nosi određenu priču i izvesnu moć.
Ime Jovan je drevno i ono je zapravo slovenska varijanta hebrejskog imena Jehochánán, koje se prevodi kao ‘Bog je milostiv’, odnosno, preciznije, ‘ Jahve je milostiv’. Sasvim identično po svom značenju, no drugačijepo obliku, jeste ime Ivan. Ime Jovan, odnosno varijante navedenog hebrejskog muškog imena verovatno je najrasporostranjenije ime sa najviše mogućih varijanti na različitim govornim područjima. No, bez obzira na to u kakvoj ga varjianti pronalazimo, značenje ovog imena je uvek isto i ono uvek znači ‘Bog je milostiv’.
Jovan je jedno od biblijskih imena, a u slovenskoj tradiciji je zapravo varijanta latinske verzije Johannes, koje je opet izvedeno iz grčkog imena Ἰωάννης (Iōannēs), a zapravo i grčko ime vodi poreklo od već pomenutog hebrejskog.
U svakom slučaju, ime Jovan je ime sa najviše različitih varijanti, a uvek identičnog značenja. Ponekad, ipak, ovo ime može nositi i dodano značenje, a u vezi is a svojim osnovnim.
Ime Jovan se ponekad vezuje direktno za samo rođenje, jer se izraz ‘Bog je milostiv’ doslovno može shvatiti i kao božji dar rođenja.
Dakle, ime Jovan je u tom smislu i samo blagosloveno, jer ono predstavlja sam čin rođenja, sam koncept rođenja deteta i dete kao dar od Boga.
U svakom slučaju, to je ime veoma pozitivne konotacije, koje se povezuje sa blagonaklonim božanstvom koje uslišava molitve ljudi i milostiv je prema ljudskom rodu.
Moramo se složiti, ipak, da ime Jovan i Ivan nisu uvek nosile figure koje zaslužuju divljenje, no mi ćemo pričati o primerima koje govore o izvornom značenju.
Ime Jovan je zastupljeno u biblijskim izvorima, odakle su nam dobro poznati Jovan Krstitelj, koji je je isusa nazarećanina krstio, a smatra se njegovim prethodnikom.
U Novom Zavetu imamo i Jovana jevanđelistu, koji se u hrišćanskoj tradiciji smatra omiljenim učenikom Isusa Hrista i autorom Jevanđelja po Jovanu.
Različite varijante imena Jovan
S obzirom da je Jovan svakako ime sa mnogo različitih varijanti, zanimljivo je pomenuti bar neke od njih.
Za pojedine možda niste ni znali da imaju veze i sa oblikom imena koji se koristi kod nas u narodu, Jovan.
Na mađarskom jeziku imamo imena Janoš, Janoša i Januš (János), a na nemačkom govornom području srećemo varijantu Johannes, ali i Hans.
Kod Danaca, Holanđana, Norvežana i Šveđana Jovana znamo kao Jana ili Johana, a ponekad i kao Jona. Uvek milozvučni italijanski Jovana zna u verziji Đovani, Giovanni.
Kod Španaca srećemo Huana (Juan), a kod katalonaca Joan. Kod Francuza je prisutna verzija Žan, veoma često ime (u originalu se piše Jean). Kod Finaca postoji više varijanti ovog imena, svako različito; to su Jani, Jukka, Juha, pa i Johannes i Hannes.
Zanimljivo je da varijante možemo čuti i u japanskom jeziku i to su Yohanne i Yon. Čak i u afričkom Kirundi jeziku nailazimo na varijantu ovog imena i ono je Yohani.
Na engleskom imamo Džona, ali i Šona (John, Jones, Jonny, Johnny, Shawn, Shane itd).
U hrvatskom imamo varijante Jovo, Ivo, Ivan, Ivica, slično i u srpskom jeziku; Jovan, Jovica, Jovo, Ivan i slično.
Kod nas je zapravo najpopularnija varijanta ovog imena Ivan, ali su tu i Jovan, Janko i Vanja. Sva ova imena potiču od istog izvora i sva nose isto značenje.
Navedeni primeri su tek delić koji svedoči i o raznovrsnosti oblika ovog imena, kao i o njegovoj izuzetno velikoj popularnosti.
Sveti Jovan Krstitelj
Sveti Jovan Krstitelj je u narodu poznat i kao Preteča Hristov, a sasvim sigurno je jedna od najčudesnijih religijskih ličnosti. Jovan se rodio u porodici dobrih, pobožnih, ali starih roditelja, kao dar od Boga, baš kao što njegovo ime svedoči, a kasnije je odigrao ključnu ulogu u uvođenju Isusa Hrista u mesijanski status.
Naime, praznujemo Svetog Jovana Krstitelja na datum kada je on krstio Isusa na reci Jordan. Sveti Jovan Krstitelj se slavi više puta u godini, no baš na ovaj sveti datum ima najviše svečara.
Ovaj svetac zauzima veoma važno mesto u hijerarhiji svetaca, jer se smatra da mu je od Boga dat dar da ljude pokrštava i time ih oslobađa zemaljske nečistote i greha.
Smatralo se takođe da je ovaj svetitelj bio čovek tako moralno čist, da bismo ga pre mogli poistovetiti sa nekim anđelom, a ne običnim smrtnikom.
Kaže se takođe da je on i jedini od proroka koji imao to pravo da rukom svojom pokaže onoga o kome je prorokovao. Sveti Jovan Krstitelj je stradao mučeničkom smrću, prognan od strane cara Iroda.
Svete mošti Jovana Krstitelja apostol Luka je želeo da prenese u Antiohiju, iz Sevastije, no za taj čin nije dobio pristanak. Učinjen mu je ustupak da samo Jovanovu ruku prense. Luka je uzeo ruku preteče i to pravo onu kojom je i pokazao na Spasitelja.
U hrišćanskom učenju opstala su razna verovanja o čudima koja su vezana za svete mošti ruke Preteče Jovana.
Ona se iznosila pred narod, baš na dan praznika ovog sveca, te ako bi se pojavila zgrčena, to bi značilo gladnu godinu i obratno; ukoliko bi se svetiteljeva ruka ukazala otvorena, to je značilo da će godina biti plodna i blagoslovena.
Naravno, priča o Jovanu Krstitelju samo je jedna od mnogih koje možemo pronaći vezanu za ime Jovan, odnosno neku od njegovih varijanti.
Ime Jovan ima božansko značenje, možemo reći, tako da upravo nadevanje ovog imena detetu i samo po sebi je neka vrsta blagoslova, a svakako lepe namere.
I ako niste do sada znali šta vaše ime znači, sada znate da je ovo jedno ime koje su ljudi odvajkada povezivali sa nekim višim i blagonaklonim silama koje čuvaju ljudski rod.